Faiz Oranları Değişimi Parite koşullarını nasıl etkiler?
İçindekiler
Faiz Oranlarının Değişimi Pariteleri Nasıl Etkiler? Uluslararası finansal bütçenin küresel boyutta serbest olarak hareket edebilmesi, finansal piyasaların entegrasyon düzeyindeki yükselişler sayesinde mümkün olmaktadır.
Çağımızda küresel yatırımcı olarak nitelendirilebilecek ekonomik karar kurumlarının, piyasalar arasında oluşabilecek kar fırsatı durumunda yapılması gereken işlemlerini anlık ve hızlı olarak yapabilmeleri bu büyük gelişmenin bir meyvesidir. Bu olay finansal piyasaların önemini ekonomi politikası uygulayıcıları ve yatırımcılar için geçen her dakika içerisinde daha da arttırmaktadır.
Dünya çapındaki piyasalarda faaliyet gösteren karar kurumlarının yatırım kararlarını öne sürerken göz önünde bulundurdukları en mühim kriter Risk ve Getiri bağlantısıdır. Bilindiği üzere tetiri ve risk arasında orantılı bir ilişki var olmaktadır.
Yatırımcılar müşteri tercihlerini yabancı ve yerli menkul varlıkların olası getirileri arasındaki karşılaştırmalar ile seçmektedir. Bu manada yurt dışı faiz oranının yurt içi faiz olmasından daha düşük olması yerli varlıkları, aksi ise yabancı varlıklar öne sürmektedir. Fakat yabancı paraya bağlı bir varlığa yatırım yapma kararı alındığında, döviz kurunun ileri zamanlarda değer kaybına yönelik muhtemel bir döviz risk durumu ile karşılaşılabilmektedir.
Türkiye kredi notu ortalaması kaç? Kredi Notunu Etkileyen Faktörler
Genel anlamda yatırımcı kişilerin risksiz varlıkları riskli olan varlıklara tercih ettiği gerçeğini inkar edemeyiz. Fakat bu mesele ekonomik karar kurumlarının her daim risk pirimi arz ettikleri manasına gelmemektedir.
Herhangi bir karşılık beklemeksizin riskli varlıklara yönelen, hatta risk taşıyan varlıklara ayrı muamele gösteren karar kurumlarının bulunduğu örnekler de bulunmaktadır. Yatırımcı profili bu manada 3 bölüme ayrılmaktadır. Risk almaktan kaçınmayanlar, risk almaktan çekinenler ve riske karşı umursamaz bir tavırda olanlar.
Finansal varlıkların getirisi olan döviz kurları ve faiz arasındaki bağı açıklayan finans piyasalarının etkinlik dereceleri ve faiz oranı paritesi bu çalışmanın esas konusunu oluşturmaktadır. Bu içeriğimizde öncelikle faiz oranı paritesi ve esas sürümleri olan güvencesiz ve güvenceli faiz paritesine değinmeye çalışacağız.
Güvencesiz faiz paritesi konusunda risk priminin ne kadar önemli olduğu izah edilmeye çalışılacaktır. İkinci bir husus olarak piyasa etkinliği teorisi ve dereceleri izah edilecektir. Etkin bir piyasa için şart olan 2 esas varsayım üstünde durulacaktır. Üçüncü bir hususumuz ise güvencesiz ve güvenceli faiz paritesi ve etkin piyasa hipotezine yönelik literatür taraması konusu üzerinde durulacaktır.
Dördüncü hususumuz ise ekonomik analiz için şart olan gerekli veri seti ve metodoloji tanıtımı yapılacak ve elde edilen işlemin sonucu izah edilecektir. Son bir hususumuzda ise piyasa etkinliği ve faiz paritesi hipotezinin çalışmaya müdahil edilen dünya ülkeleri için geçerliliğinin izah edileceği değerlendirme ve sonuç bölümüne yer verilecektir. Bu sayede faiz oranlarının değişimi pariteleri nasıl ve ne yönde etkiler sorusuna cevaben aklınızda belli başlı fikirler oluşacaktır.
Faiz Oranı Paritesi Nedir ?
Faiz oranı paritesi, değişik piyasalarda bulunan finansal varlıkları getirileri ile arasındaki ilişkiyi izah eden önemli bir yaklaşımdır. Daha açıklayıcı bir tabirle, uluslar arası finansal piyasalar arasında değişik para birimi ile fiyatlandırılmış birbirine benzer makul varlıkların birbiriyle aynı getiriye sahip olması şartını ifade etmektedir. Esas olarak 2 bölümde incelenmektedir.
Kredi puanı olmayan nasıl kredi çeker?
Güvenceli Faiz Paritesi
Güvenceli faiz paritesi, döviz kurlarında olabilecek ani şokların umulmadık kayıplara sebep olmaması için, gelecekte kazanılması beklenen döviz kazançlarının vadeli döviz sözleşmesi aracıyla cari dönem itibariyle satışının gerçekleşme işlemidir.
Güvenceli faiz paritesi yatırımcıları olan kişiler bir taraftan döviz kuru riskinin oluşturacağı kayıplara karşı koruma sağlarken, diğer taraftan ise faiz farklılıklarından dolayı kaynaklanan avantajı kazanabilmek için yararlı bir yol sağlamaktadır.
Vadeli döviz sözleşmeleri, yatırımcı kişilerin vadeli döviz piyasalarında başvurdukları bir işlemdir. Bahsettiğimiz bu sözleşmeler, belirlenen vadede yabancı para biriminin yerli para birimine dönüştürüleceği döviz kurunu net bir şekilde belirten ve işlemlerin yapıldığı dönemdeki döviz kurları (diğer bir adıyla spor kur olarak bilinmektedir) ile birbirinden farklı olan geleceğe yönelim anlaşmaları kapsamaktadır.
Güvenceli faiz paritesine göre, risk almaktan çekinen bir yatırımcının finansal piyasa yatırımlarına yönelik 2 seçeneğin var olduğu söylenebilir.
Faiz paritesi Formülü
Birinci seçenek: Yatırımlarını yurt içi faiz oranı ile değer kazandıran yatırımcılar, belirtilen süre sonunda yatırılan her yerli para birimi için Bir + R gelir kazanacaklardır.
İkinci seçenek ise: Yatırımlarına yurt dışı faiz oranı ile değer kazandırmak isteyen yatırımcılar ise döviz kuru riskinin bilincinde olacaklardır. Yatırılan her yerli para biri karşılığında Bir/S döviz kazanacaktır. Yatırımcı, belirtilen süre sonunda (Bir + R*)(Bir/S) miktarında yabancı gelir kazanacaktır.
Bu durum ile beraber döviz kurunun gelecek değerinin net olarak bilinmemesi sebebiyle oluşabilecek döviz kuru belirsizliğini tedavülden kaldırmak için vadeli sözleşmelerin kullanılması halinde vade sonunda (Bir + R*)(F/S) miktarında yerli para kazanacaktır.
Bu bilgilerden yola çıkarak aşağıda bulunan eşitliğin sağlanması halinde yatırımcılar yabancı ve yerli piyasalar arasında birbirinden farksız bir hale gelecektir.
(Bir + R) = F – S (Bir + R∗)
R* yurt dışı piyasasındaki faiz miktarını, R yurt içi piyasadaki faiz miktarını, F vadeli döviz kurunu ve S ise spot döviz kurunu belirtmektedir. Eşitliğin olmuş olması piyasalar içinde hiçbir arbitraj fırsatının olmadığını belirtmektedir.
Ancak, piyasalar arasında oluşabilecek farklılaşma yatırımcı kişilere kar etme fırsatı vererek, yatırım kararlarının değişmesine sebep olabilmektedir. Vadeli kurun, spor kurdan daha yüksek miktarlarda olması, yani F>S, yerli para biriminin değerden düşeceği beklentisine ve iskontolu olarak satışı gerçekleşeceğini işaret edecektir. Tersine vadeli kurun spot kurdan düşük olması, yani F
En karlı yatırım araçları nelerdir? Yatırım araçları getiri karşılaştırma
Faiz Paritesinden Sapmaların Sebepleri
Faiz oranı paritesi, uluslararası finansal piyasalarda işlem görsel menkul kıymetler için net bir mekanizmayı belirtmektedir. Fakat faiz paritesinin geçerliliğine mani olabilecek bazı etkenler bulunmaktadır. Bu etkenler ise:
-Döviz kurlarının ileri dönemlerde oluşacak değerinin cari dönem itibariyle bilinememesi halini belirten döviz kuru riski.
-Finansal varlıkların alımı ve satımı arasında oluşabilecek işlem maliyetlerinin varlığı.
-Ülkeler arasında yapılan vergi politikalarındaki değişkenlikler.
-Devletlerin sermaye hareketleri üstünde yapmayı planladıkları düzenlemeleri belirten hükümet kontrolleri.
-Ülkelerin rejimlerinde oluşabilecek değişikliklerin meydana getirebileceği politik riskler.
-Yabancı ve yerli menkul varlıkların birbirleri arasındaki likidite farklılıklar.
-Teknik aksaklıklar sebebiyle faiz miktarı ve döviz kuru verilerinin aynı zaman aralığında derlenmesi ile olabilecek zarar arbitraj olanakları ve yanıltıcı kar durumları.
Piyasa Etkinliğinin Derecesi
Etkin piyasa görüşü, varlık fiyatlarının uyarlanması sonucu olarak 3 ayrımlı bilgi setinin altında ele alınmaktadır. Bu 3 bilgi setinde kasıt ise Zayıf Etkinlik, Güçlü Etkinlik ve Yarı Güçlü Etkinliktir.
-Zayıf etkinlik, belirli bir varlık üstünde sadece tarihsel fiyatların ve getirilen bilgi setine müdahil edilmesi halini belirtmektedir.
-Güçlük etkinlik, herhangi bir yatırımcı kimsenin ya da yatırıcım grubun fiyatların oluşumu ile ilgili herhangi bir bilgiye yönelik tekelci ulaşımların bulunup bulunmadığını bilgi setine müdahil etmektedir.
-Yarı güçlü etkinlik, fiyatların bilgi seti içerisine kamusal manada bilinen tüm bilgileri müdahil etmesi halinde meydana çıkmaktadır.
Sonuç :Faiz oranlarının değişimi pariteleri nasıl ve ne yönde etkiler konusunda kafanızda bir fikir oluşabilmesi adına ürettiğimiz bu içeriğimizi beğenmenizi umuyoruz.