Halka arz nedir?

Yatırımcıların yada adaylarının en fazla merak ettiği konular arasında borsaya kote olmuş şirketlerin halka arzlarının nasıl yapıldığı ve halka arz ne demek olduğudur.

Özellikle borsaya yeni başlayan yatırımcılar halka arz nedir ve halka arz sonuçları nelerdir gibi soruların yanıtlarını ararken bugünkü yazımızda hangi şirketlerin borsada işlem göreceğine ve hangi şirketlerin halka arz olabileceğine değindik.

Halka arz; şirketlerin sermayelerini yatırımcılara açmasıdır. Şirketlerin sahip oldukları sermayeyi paylara bölerek satışa çıkarmasıdır da diyebiliriz ve bu şirket hisseleri Borsa İstanbul’da prosedür görmeye başlar. Şirketler kaynak gereksinimlerini borç alarak ya da öz kaynaktan sağlamaktadırlar.

Senet ihraç ederek toplanacak fonların maliyeti borçlanmadan daha ucuz bulunduğu hallerde şirketler halka arza başvurma yolunu tercih ederler. Şirketler kendilerine yeni ortaklar elde ederek sermayelerine ek bir katkı sağlamış olurlar. Bu yatırımcılar bireysel ve kurumsal olarak ikiye ayrılır ve şirketlere mühim bir finansman kaynağı sağlar.

Halka arz prosedürleri ticari olarak mühim bir yere sahiptir. Makalenin geri kalanında borsada birincil piyasada halka açılan anonim şirketlerin niçin halka açıldıkları, halka açılmanın şirkete faydaları ve halka açılma yöntemleri ile ilgili ayrıntılı bulgular bulunmaktadır.

Halka Arz Şirketlere Ne Kazandırır? Neden Borsaya Açılır?

Şirketler finansman sağlamak amacıyla bankalardan ve buna benzer kurumlardan borçlanma sağlayabilirler. Şirketlerin halka arz yoluna gitmesinin en mühim sebebi şirkete sunulacak nakit kaynağının olmasıdır. Halka arz yardımıyla sermayelerini güçlendirerek ek bir finansman kaynağı yaratmış olurlar. Bunun yanı sıra halka arz şirketlere kurumsallaşma yolunda mühim bir rol oynar.

Şirketler her vakit yatırımcı bulamayabilirler. Bankalar ve kredi seçenekleri de şirketleri faiz ödeme yükümlülüğü altına sokacaktır. Ama halka yapılacak olan arz ile şirketin kasasına nakit desteği sağlanabilir. Şirket buradan elde ettiği desteği kullanarak büyüyebilir.

Şirketler halka açıldıktan sonra şeffaf bir şekilde bilgilerini şirketle alakalı gelişmelerini ortaklarıyla paylaşmak zorundadır. Bu da şirketlere hem sermaye piyasaları hem de çalıştıkları kurumlar tarafında mühim bir şeffaflık sağlar.

Bunun yanı sıra şirketler halka açıldıktan sonra gelişen dönemde ek sermaye takviyesi amacıyla ikincil kez birincil pazara arz gibi yöntemler kullanabilir. Şirketler, borsada prosedür gören hisse senetleri olduktan sonra bunları teminat olarak da kullanabilir. Bu da şirketler amacıyla mühimdir.

Halka Arz Yöntemleri Nelerdir?

Mevcut payların satışıyla halka arz, bu yöntemde şirket mevcut payları Borsa İstanbul’da satmak isteyerek sadece elinde bulunan a tipi yada b tipi payların satışını yaparak halka arz edilir. bu yöntemde halka arz için şirket sermayesine herhangi bir müdahale olmaz.

Ortak satışı yöntemiyle halka arzda ise ortak elindeki payları kamuya satmak ister ve bunun BİST pay piyasalarını aracı olarak kullanabilir. Böylece halka arz sürecinde ortaklardan birisi elindeki malların satışını rahatlıkla yapabilir. Bir diğer yöntem ise sermaye artışı ile halka arzdır. Bu yöntemde zaten borsada işlem gören şirket yada halka açılmak isteyen şirket önemli ölçüde sermaye artışı yapacaksa bu payları halka arz ile birincil piyasada halka arz edebilir. 

Halka arzlarda SPK şirketleri denetlemede birinci derece yetkilidir. Borsa İstanbul kotasyon yönergelerini uygularken, Sermaye Piyasası Kurulu şirketin işleyişi ve mali yapısını denetlemektedir. Borsaya kote olmuş bir şirket şeffaflık ölçülerini karşılamış ve sürekli denetim içerisindedir. 

Bu seferki yazımızda halka arz nedir sorusu başta olmak üzere ilgili bir çok konuya değindik. Hisse senedi kategorimizde yer alan makalelere göz atarak finans ile ilgili detaylı bilgilere ve ipuçlarına sahip olabilirsiniz.