İçindekiler
Tahvil nedir, kısaca devlet ya da kurumsal işletmeler tarafından çıkarılan borç senetleridir. Tahvil finansal ihtiyacın karşılanabilmesi ve çeşitli faiz oranlarıyla borç verme işlemidir başka bir ifadeyle.
Şirketlerin tahvil çıkarmalarındaki temel amaç şirketler tarafından ihtiyaç duyulan kısa vadeli finansal ihtiyaçlarının karşılanması amacıyla borçlanmanın tercih edildiği durumlarda çıkartılmaktadır.
Tahvil nedir?
Tahviller şirketlerin yanı sıra devlet tarafından da çıkartılabilmektedir. Devlet tahvilleri genellikle risk oranı düşük tahvilleri oluşturuyor.
Tahvili elinde bulunduran kişiler tahvil ithalatçısı işletmelere karşı alacaklı konumunda olmaktadır. Tahvil satın almayı tercih eden yatırımcılar ise faiz getirisi beklentileri doğrultusunda tercih etmektedirler.
Tahvillerde faiz getirisi oranı doğrultusunda sahip olduğu risk oranı artıp azalmaktadır. Tahviller hisse senetlerine göre risk oranları daha düşüktür. Bu nedenle de tahvil yatırımcılarına kaybettirme olasılıkları düşük olan yatırım araçlarıdır.
Tahvillerin Özellikleri
- l Kıymetli evraklar niteliğindedir.
- l Borç seneti niteliğindedir.
- l Tahvillerin alt limitleri ve üst limitleri tahvili çıkaran kuruluşlar tarafından belirlenmektedir.
- l 1 seneden uzun vadeli tahviller yazılı senet halindedir.
- l Tahvili; şirketler, tüzel kişiliği bulunan devlet ve belediyeler de çıkartabilmektedir.
- l Tahviller namına ve hamiline yazılı olabilmektedir.
- l Mevzuata göre tahviller nominal değerleri altındaki bir değerle iskontolu olarak ihraç edilebilir.
Tahvil Çeşitleri
- Devlet tahvili; devlet hazinesi tarafından çıkarılması nedeniyle hazine tahvili olarak bilinmektedir. Devlet tahvilleri risk oranı en az olan tahvil olması nedeniyle de getiri oranı düşüktür.
- Özel sektör tahvili; özel piyasada faaliyet göstermekte olan banka ya da anonim şirketlerin çıkardığı tahvillerdir. Bu tahviller en yüksek risk oranına sahip olan tahvillerdir. Özel sektör tahvilleri işletmelerin finans kaynağı oluşturmak için borçlanma amacıyla çıkardıkları tahvillerdir.
Primli ve başa baş tahvil; tahvillerin üzerindeki değer ile piyasaya arzı gerçekleştirilen tahvillere başa baş tahvili ifade etmektedir. Primli tahviller ise tahvilin üzerinde yazan değerin daha altındaki bir değerle piyasaya sürülen tahvillerdir.
Hamiline ve nama yazılı tahvil; tahvilin üzerinde isim belirtilmesi halinde nama yazılı tahvili oluşturmaktadır. Hamiline tahviller tahvilin üzerinde isim belirtilmemesiyle oluşmaktadır. Nama yazılı tahviller üzerinde yazan isim haricinde hiç kimse tarafından cirosu gerçekleştirilememektedir. Hamiline tahviller ise elinde bulunduran kişiler tarafından ciro ettirilebilmektedir.
Paraya çevrilme kolaylığı bulunan tahvil; tahvilin vadesinin sonunun gelmesi beklenmeden nakde çevirme olanağı bulunan tahvillerdir. Bu tahviller tahvilin o güne dek olan faizinin kullanılmasına olanak tanımaktadır.
İkramiyeli tahvil; tahvillerin finans gelirlerine süreklilik kazandırmayı ya da daha çok satış gerçekleştirebilmek için tercih edilmektedir.
Sabit faizli ve değişken faizli tahvil; değişken faizli tahviller arz ve talep doğrultusunda belirlenen tahvillere uygulanan ve değişiklik gösteren faiz seçenekli tahvillerdir. Sabit faizli tahviller ise belirli ay ve yıl süreçli olarak uygulanan faizlere sahip tahviller sabit faizli tahvillerdir.
Endeksli tahvil; yatırımcısını faize karşı korumakta olan tahviller endeksli tahvillerdir. Tahvil anaparası oluşturan altın ve döviz benzeri araçlarla artırılarak tahvil sahibine ödenmektedir. Vade boyunca endekslenmekte olan tahviller yatırım araçlarına değişkenlikler doğrultusunda hesaplanmaktadır.
Tahvil Çıkarma Koşulları
Tahvil çıkarmak isteyen kuruluşların tahvil çıkarabilmeleri için birtakım şartlar bulunmaktadır.
l Şirketin unvan, konu, süre ve merkez bilgileri,
l Ana sermaye oranı,
l Esas sözleşmenin ilan tarihi ve ana sözleşmenin değişkenlik göstermesi halinde gerçekleşen değişikliğin tarihi,
l Genel kurulun onaylamış olduğu son bilanço doğrultusunda şirketin durumu,
l Kuruluşun daha önce çıkarmış olduğu ya da mevcut çıkarmakta olduğu tahvilin;
l Nominal değeri ve verilecek faiz oranı,
l Nama ya da hamiline yazılı olup olmadığı,
l İtfa şekil ve süresi,
l Kuruluş varlıklarının üzerinde rehin ya da teminatının bulunup bulunmadığı
l Genel kurulun tahvil çıkarma kararını tescili ve ilanı tarihi,
l Kuruluş yetkilisi olan minimum iki yetkilinin imzası gibi koşulları sağlaması gerekmektedir.
